Thoái hóa đốt sống cổ có thể gây phiền toái đến đời sống sinh hoạt và công việc hàng ngày. Để phòng ngừa căn bệnh này từ sớm bạn nên hình thành những thói quen ăn uống khoa học, duy trì lối sống tích cực kết hợp với luyện tập vận động hợp lý. Bài viết dưới đây sẽ chia sẻ cho bạn những tuyệt chiêu giúp phòng ngừa bệnh thoái hóa đốt sống cổ hiệu quả.
Mục lục
Yếu tố gia tăng nguy cơ mắc bệnh thoái hóa đốt sống cổ
Đầu tiên chúng ta cần hiểu về bệnh và những yếu tố nào làm tăng nguy cơ mắc bệnh từ đó có thể đưa ra những phương pháp phòng bệnh phù hợp.
Thoái hóa đốt sống cổ là tình trạng tổn thương hệ thống sụn khớp, dây chằng, đĩa liên đốt từ đó khiến cho sụn khớp dần bị bào mòn và hình thành nên các gai xương. Tình trạng này thường gặp ở các đốt sống thường xuyên phải gánh chịu áp lực lớn như c5, c6 và c7.
Khi bị thoái hóa đốt sống cổ, người bệnh sẽ phải đối mặt với các cơn đau nhức ở cổ, sau đó lan ra vai gáy, lan đến đầu tai gây khó chịu cho người bệnh và khi nghiêm trọng bệnh còn làm mất lực cánh tay, tê tay, nguy hiểm nhất là gây bại liệt. Tất cả những biểu hiện này đều làm ảnh hưởng lớn đến đời sống sinh hoạt và khả năng lao động của người bệnh.
Trước đây, bệnh thoái hóa nói chung và thoái hóa đốt sống cổ nói riêng là bệnh lý xảy ra khá phổ biến ở người già do quá trình lão hóa tự nhiên diễn ra bên trong cơ thể khi tuổi tác ngày càng cao. Theo thống kê y học, có đến hơn 90% trường hợp mắc bệnh đều xảy ra ở độ tuổi ngoài 60. Thế nhưng, hiện nay bệnh đang có xu hướng ngày càng trẻ hóa. Bệnh thoái hóa đốt sống cổ có thể khởi phát ở những người trẻ tuổi do một số yếu tố sau đây:
- Do tính chất công việc: Những người làm việc trong môi trường văn phòng ít vận động, thường xuyên ngồi một chỗ trong thời gian dài cũng dễ dẫn đến tình trạng mỏi cột sống, lâu ngày dẫn đến thoái hóa. Hoặc những người lao động nặng nhọc, thường xuyên mang vác vật nặng, phải cúi và ngửa nhiều khi làm việc cũng khiến cho phần đốt sống bị chịu nhiều áp lực.
- Do sai tư thế (cả trong làm việc, nghỉ ngơi, luyện tập): Các tư thế có thể dẫn đến thoái hóa đốt sống cổ nếu để lâu ngày như: bàn ghế làm việc không phù hợp (vị trí ngồi quá thấp so với bàn, ngồi không thẳng người), thói quen ngủ không chuyển mình, kê gối quá cao hoặc quá thấp khi ngủ…
- Chế độ dinh dưỡng và đời sống sinh hoạt thiếu khoa học: Chế độ ăn hàng ngày không cung cấp đầy đủ dưỡng chất cần thiết cho cơ thể, do ăn kiêng, ăn không đúng bữa, ăn quá nhiều dẫn đến thừa cân béo phì, thói quen hút thuốc lá, uống rượu bia, lười vận động tập thể dục…
- Chấn thương vùng cổ do tai nạn lao động hoặc tai nạn giao thông mà không được điều trị dứt điểm.
☛ Xem chi tiết: 6 nguyên nhân hàng đầu gây thoái hóa đốt sống cổ
Theo các chuyên gia, thoái hóa đốt sống cổ nếu không được phát hiện và có các biện pháp can thiệp đúng cách, kịp thời thì bệnh không chỉ gây ảnh hưởng đến cuộc sống sinh hoạt hàng ngày mà còn có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Tình trạng thoái hóa đốt sống cổ kéo dài khiến cho các dây thần kinh, tủy bị chèn ép dẫn đến các biến chứng như rối loạn tiền đình, teo cơ, thiếu máu lên não và thậm chí là bại liệt. Vì vậy, ngay khi thấy cơ thể có các triệu chứng sau đây người bệnh cần phải nhanh chóng đến gặp bác sĩ chuyên gia để thăm khám và được hướng dẫn điều trị đúng cách, kịp thời:
- Đột ngột xuất hiện cảm giác tê hoặc ngứa râm ran ở vùng cổ, vai, cánh tay hoặc chân.
- Mất khả năng kiểm soát bàng quang và ruột.
- Các cơn đau nhức và cứng khớp gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống hàng ngày.
Hướng dẫn cách phòng ngừa thoái hóa đốt sống cổ
Chuyên gia cho biết, số ca mắc thoái hóa đốt sống cổ trong độ tuổi từ 25 – 30 đang có xú hướng tăng theo thời gian. Như đã kể ở trên thì nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do thói quen sinh hoạt và lối sống thiếu khoa học của giới trẻ hiện nay. Vì vậy, để hạn chế căn bệnh này phát triển gây ảnh hưởng lớn đến chất lượng đời sống và công việc hàng ngày thì bạn cần phải có các biện pháp phòng ngừa theo hướng dẫn dưới đây:
Hình thành thói quen sinh hoạt khoa học
Để phòng ngừa căn bệnh thoái hóa đốt sống cổ xảy ra thì người bệnh nên hình thành cho bản thân chế độ sinh hoạt khoa học để tránh gây ảnh hưởng tiêu cực và làm tổn thương các đốt sống cổ như:
- Bỏ ngay các thói quen gây ảnh hưởng xấu đến đốt sống cổ như: vặn hoặc bẻ cổ đột ngột khi cổ bị mỏi, đội vật nặng trên đầu,.. Bởi những động tác này có thể khiến cho cổ dễ bị tổn thương và gia tăng nguy cơ thoái hóa
- Tránh mang vác đồ nặng trên đầu, vai
- Thay đổi tư thế ngủ, không nên nằm ngủ với 1 – 2 tư thế, hạn chế nằm sấp khiến cho phần cổ bị gập xuống làm tăng áp lực lên các đốt sống. Lựa chọn gối phù hợp để đảm bảo cho chất lượng giấc ngủ, không nên kê đầu quá cao.
- Thường xuyên thực hiện xoa bóp, massage vùng cổ sau khi làm việc giúp cho lượng máu lưu thông đến các đốt sống cổ cung cấp dưỡng chất dễ dàng hơn.
- Thay đổi tư thế làm việc phù hợp, không ngồi hoặc đứng quá lâu gây cản trở lưu thông máu trong cơ thể gây tê bì chân tay.
Với những người làm việc văn phòng, làm việc với máy tình thường xuyên cân lưu ý một số vấn đề sau để tránh nguy cơ bị thoái hóa đốt sống cổ từ sớm:
- Do tính chất công việc văn phòng thường phải ngồi một chỗ nên cứ sau khoảng 1 – 2 giờ làm việc bạn hãy đứng lên vận động cơ thể nhẹ nhàng có thể là đi lấy nước, đi vệ sinh… điều này giúp kích thích lưu thông máu trong cơ thể đến nuôi dưỡng các khớp.
- Tư thế ngồi làm việc phù hợp của nhân viên văn phòng là ngồi thẳng lưng, để hai vai bằng nhau và để phần đùi song song với nền nhà. Tư thế này giúp giảm áp lực đến cột sống, áp lực sẽ trải đều đến tất cả các khớp nên không có phần khớp nào phải chịu áp lực nặng nề.
- Ngồi cách máy tính khoảng 50 – 66cm, điều chỉnh sao cho màn hình máy tính nằm ở dưới tầm mắt khoảng 10 – 20 độ và thẳng ngay trước mặt, không nên để quá cao, quá thấp hoặc bị lệch sang một bên. Sắp xếp hợp lý nguồn ánh sáng chiếu vào máy tính đừng để tối quá khiến bạn phải cúi gần vào máy tính.
- Bàn ghế cần có độ cao phù hợp với tư thế ngồi thẳng khi làm việc
Xây dựng chế độ ăn uống hợp lý
Chế độ dinh dưỡng hợp lý giúp cơ thể khỏe mạnh và có vai trò rất quan trọng trong việc phòng tránh căn bệnh thoái hóa đốt sống cổ và giúp xương trở nên chắc khỏe hơn. Ở những người trẻ tuổi cần xây dựng chế độ ăn uống theo nguyên tắc dinh dưỡng sau để phòng ngừa căn bệnh thoái hóa đốt sống cổ:
– Tăng cường bổ sung thực phẩm giàu Canxi và Vitamin D
Canxi và Vitamin D là hai thành phần khoáng chất có vai trò quan trọng đối với sự hình thành và phát triển của hệ thống xương khớp. Nếu cơ thể được bổ sung đầy đủ Canxi và Vitamin D sẽ giúp cho hệ thống xương khớp khỏe mạnh, cột sống chắc khỏe, ngăn ngừa được nguy cơ loãng xương và thoái hóa. Vì vậy, để phòng ngừa thoái hóa đốt sống cổ chúng ta cần tăng cường bổ sung các loại thực phẩm giàu canxi và vitamin D vào chế độ ăn uống hàng ngày.Các loại thực phẩm giàu canxi và vitamin D người bệnh nên bổ sung cho cơ thể bao gồm:
- Thực phẩm giàu canxi: Sữa và chế phẩm từ sữa nên lựa chọn sữa tách béo, sữa ít đường để tránh nguy cơ béo phì, phomat, súp lơ, cá hồi,…
- Thực phẩm giàu vitamin D: Gan động vật, các loại ngũ cốc, trứng, nấm, thịt,…
– Tăng cường bổ sung thực phẩm giàu Vitamin E và Omega-3
Vitamin E và Omega-3 là 2 nhóm dưỡng chất có khả năng chống oxy hóa rất tốt, giúp bảo vệ xương khớp khỏi sự tấn công của các gốc tự do bên trong cơ thể và phòng ngừa các bệnh lý về xương khớp khác như thoát vị đĩa đệm, gai cột sống,…
Ngoài ra, Omega 3 là axit béo có tác dụng giảm viêm, giảm đau, hỗ trợ đắc lực cho quá trình hồi phục tổn thương do thoái hóa, nâng cao sức khỏe của sụn khớp. Omega 3 có trong các loại hạt (óc chó, hạt lanh) cá ngừ, cá hồi, súp lơ, tôm…
– Tăng cường bổ sung thực phẩm giàu Vitamin C
Vitamin C không chỉ có tác dụng chống oxy hóa mà còn là dưỡng chất cần thiết giúp phục hồi các mô, đóng góp vào quá trình hình thành và phát triển của collagen, cơ thể sử dụng collagen để đẩy nhanh quá trình hình thành sụn khớp.
Vitamin C là dưỡng chất cần thiết giúp cho sụn khớp khỏe mạnh. Những loại thực phẩm chứa nhiều Vitamin C bao gồm: trái cây họ nhà cam (cam, quýt, bưởi, chanh), dâu tây, kiwi, đu đủ, dứa, cà chua, xoài, dưa hấu, bông cải xanh, súp lơ, cải xoăn, cải bắp…
Ngoài các thực phẩm cần bổ sung bạn cũng nên lưu ý cần bổ sung đủ nước cho cơ thể. Uống khoảng 2 – 2.5 lít nước mỗi ngày không chỉ tốt cho sức khỏe, thanh lọc cơ thể mà còn giúp nuôi dưỡng các hydrat trong đĩa đệm, giúp bôi trơn các khớp để chúng có thể vận động linh hoạt.
– Thực phẩm nên hạn chế sử dụng
Bên cạnh bổ sung các loại thực phẩm tốt cho sức khỏe xương khớp thì bạn cũng nên hạn chế sử dụng các loại thực phẩm có thể dẫn đến tình trạng hủy hoại cấu trúc khớp xương, mất sụn khớp, làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh như:
- Cần tránh ăn mặn vì muối làm tăng khả năng thất thoát canxi qua đường nước tiểu nên có thể gây bất lợi cho xương khớp.
- Thực phẩm chiên xào nhiều dầu mỡ, thức ăn nhanh, đồ đóng hộp chế biến sẵn: Bởi chúng chứa nhiều cholesterol – một loại chất béo xấu có trong máu từ đó làm ảnh hưởng tới sức khỏe đặc biệt là ảnh hưởng nghiêm trọng đến cấu trúc xương và quá trình phòng ngừa thoái hóa tự nhiên.
- Các loại đồ uống có cồn và chất kích thích như rượu bia, thuốc lá, cà phê, nước chè đặc,…
- Đồ ăn ngọt chứa nhiều đường hóa học như bánh kẹo ngọt, nước giải khát, nước có gas,… Đồ ngọt là một trong những thủ phạm gây tăng cân hàng đâu. Tăng cân sẽ làm gia tăng áp lực lên cột sống và đẩy nhanh tốc độ thoái hóa.
☛ Bạn có thể tham khảo chi tiết qua bài viết: Thoái hóa đốt sống cổ nên ăn gì và kiêng gì?
Chế độ ăn uống khoa học không chỉ giúp bạn tăng cường sức khỏe mà còn giúp bạn kiểm soát cần nặng hợp lý, tránh thừa cân béo phì. Cân nặng tăng đột ngột sẽ gây áp lực lên cột sống và các khớp nên sẽ gia tăng nguy cơ mắc bệnh thoái hóa. Nếu đang trong tình trạng thừa cân béo phì, người bệnh nên thiết lập cho bản thân chế độ ăn kiêng khoa học để hỗ trợ giảm cân.
Tăng cường tập luyện thể dục thể thao
Tăng cường tập luyện thể dục thể thao có thể giúp bạn:
- Giảm cân -> giảm áp lực đến cột sống
- Kích thích quá trình lưu thông máu bên trong cơ thể diễn ra tốt hơn -> Giúp hệ thống xương khớp được cung cấp đầy đủ oxy và dưỡng chất thiết yếu giúp hệ thống xương khớp khỏe mạnh, tăng cường độ linh hoạt ở các khớp
Vì vậy tập thể dục, hoạt động thể chất thường xuyên giúp giảm nguy cơ mắc bệnh thoái hóa và đặc biệt là đẩy lùi nguy cơ thoái hóa đốt sống cổ.
Bên cạnh đó, khi cơ thể tập luyện thể dục còn sản sinh ra hormone endorphins giúp giảm căng thẳng và đau nhức, từ đó người bệnh sẽ cảm thấy thư giãn và thoải mái hơn. Tâm lý thoải mái, giảm stress cũng góp phần giúp quá trình phòng và chữa bệnh hiệu quả hơn.
Một số bài tập có tác dụng rất tốt đối với đốt sống cổ bạn có thể áp dụng tại nhà là:
- Bài tập xoay cổ: Thực hiện xoay cổ một cách nhẹ nhàng từ trái sang phải và ngược lại, bạn chỉ cần thực hiện mỗi bên khoảng 10 lần là được.
- Bài tập gập cổ: Ngước cổ lên trên cao nhất có thể sao cho mắt nhìn lên trần nhà, sau đó từ từ cúi gập cổ xuống thấp nhất. Thực hiện lặp lại động tác này khoảng 10 lần liên tục cho mỗi hiệp tập.
Ngoài ra, bạn cũng có thể lựa chọn một số bài tập nhẹ nhàng khác phù hợp với tình trạng sức khỏe của bản thân cũng như thời gian của mình để giúp kích thích cột sống và ngăn ngừa tình trạng thoái hóa diễn ra như đi bộ, tập yoga, tập gym, bơi lội,…
Trên đây là tuyệt chiêu giúp phòng ngừa bệnh thoái hóa đốt sống cổ mà bạn có thể thực hiện tại nhà nhằm tránh nguy cơ mắc bệnh từ khi còn trẻ. Hy vọng với những thông tin chúng tôi chia sẻ ở trên sẽ giúp ích cho bạn trong việc duy trì sức khỏe của cột sống, ngăn ngừa nguy cơ hình thành bệnh lý gây ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày. Khi có bất kỳ biểu hiện nào của bệnh bạn nên đến gặp bác sĩ để thăm khám và can thiệp kịp thời. Bên cạnh đó, việc thường xuyên thăm khám sức khỏe định kỳ cũng là biện pháp phát hiện bệnh từ sớm để giảm nguy cơ gặp phải những biến chứng nguy hiểm mà bệnh gây ra.
Mọi thông tin cần tư vấn thêm hãy liên hệ chuyên gia tư vấn của chúng tôi qua tổng đài tư vấn miễn cước 1800 1156 hoặc để lại câu hỏi ở khung comment bên dưới chuyên gia sẽ giải đáp cho bạn trong thời gian sớm nhất.
*** Bài viết có sự cố vấn chuyên môn của PGS. TS Lê Minh Hà, hiện đang công tác tại Viện Hàn Lâm Khoa Học và Công Nghệ Việt Nam.
