Gai đôi cột sống L5 | NỖI LO của nhiều bệnh nhân xương khớp

Gai đôi cột sống L5 là chứng bệnh đặc biệt gây đau đớn và khá nguy hiểm bởi đây là một trong những đốt sống quan trọng nhất của vùng thắt lưng. Vậy nguyên nhân gì dẫn đến chứng bệnh này và cách điều trị thế nào? Hãy để Khương Thảo Đan giúp đỡ bạn giải đáp các khúc mắc trên.

🟢 Gai cột sống lưng là gì?

Gai cột sống lưng là hiện tượng trên cột sống lưng của người bệnh xuất hiện những gai xương nhô ra do thoái hóa cột sống gây nên. Bản thân những gai cột sống không gây đau đớn nhưng khi những gai cột sống chèn lên các dây thần kinh, cơ cũng như khớp xương khi di chuyển mới gây nên đau đớn cho người bệnh.

PGS.TS Lê Minh Hà cho biết gai cột sống thường xuất hiện ở một số vị trí phải vận động nhiều hoặc chịu nhiều sức ép như gai cột sống ở thắt lưng, gai đốt sống cổ, gai cột sống ngực,… Cũng có những loại gai đôi cột sống bẩm sinh như S1, L5 hình thành ngay trong quá trình thụ thai. Hình ảnh gai đôi cột sống.

Gai cột sống lưng là tình trạng xuất hiện các gai xương ở các khớp

Gai cột sống chia làm rất nhiều thể và mỗi giai đoạn có những triệu chứng và cách điều trị khác nhau. Hãy cùng tìm hiểu kỹ hơn về hình ảnh gai cột sống ở mỗi giai đoạn để có kiến thức tốt nhất về bệnh gai cột sống.

🟢 Hình ảnh gai cột sống thể nhẹ

Gai cột sống là một căn bệnh thoái hóa cột sống, trong đó xuất hiện các phần xương mọc ra (gai xương) phía ngoài và hai bên của cột sống. Nguyên nhân gai cột sống là do tổn thương bởi các bệnh như viêm khớp cột sống mạn tính, chấn thương hay sự lắng đọng can-xi ở các dây chằng và gân tiếp xúc với đốt sống. Vì bị tổn thương nên cột sống đã mọc ra những gai xương bao quanh những khớp xương sống lưng đó để tự ổn định và chống đỡ cả cột sống. Đồng thời, thân đốt xương sống cũng mọc ra những nhánh tương tự. PGS. TS Lê Minh Hà cho biết: gai cột sống thể nhẹ là khi gai cột sống mới phát triển, gai chưa nhô quá cao, phần đĩa đệm vẫn chưa bị chèn ép nhiều. Ở giai đoạn này, người bệnh chưa thể cảm nhận được mình đã bị gai cột sống vì hoàn toàn không xuất hiện triệu chứng gì đặc biệt. Chỉ khi lao động nặng với thời gian dài, tần suất cao thì mới cảm thấy đau mỏi ở khu vực có gai cột sống. Những cơn đau này cũng có thể xuất hiện khi duy trì ở một tư thế lâu, nhưng những cơn đau này cũng sẽ nhanh chóng biến mất khi bệnh nhân được nghỉ ngơi hoặc hạn chế hoạt động ở vùng bị đau. 

Hình ảnh gai cột sống lưng

🟢 Hình ảnh gai cột sống thể nặng

 Gai cột sống gây đau nhức vùng lưng

Theo PGS. TS Lê Minh Hà: gai cột sống thể nặng là gai cột sống đã phát triển thêm khá nhiều, gai nhọn, dễ dàng cọ sát vào cơ và dây thần kinh. Đĩa đệm bị chèn ép nặng nề, đè vào thần kinh tọa gây ra những cơn đau không chỉ ở khu vực có gai mà còn lan xuống khu vực dưới cột sống. Người bị gai cột sống thể nặng sẽ đặc biệt đau nhức ở khu vực mọc gai và cơn đau có thể lan xuống nửa thân dưới, gây khó khăn cho sinh hoạt và lao động. Do dây thần kinh bị chèn ép, máu lưu thông kém nên cũng dẫn đến tê bì chân tay. Ở mức độ nặng hơn, gai cột sống còn có thể khiến người bệnh tê liệt toàn thân và không kiểm soát được quá trình tiểu tiện hay đại tiện của bản thân. Lưu ý: Ở giai đoạn này, bệnh gai cột sống diễn biến xấu, gây nhiều đau đớn và biến chứng nguy hiểm. Bệnh nhân không nên tự ý điều trị bằng các biện pháp xoa bóp tại nhà. Hãy đến ngy cơ sở y tế uy tín để được điều trị bởi bác sĩ chuyên khoa.

🟢 Hình ảnh gai cột sống bẩm sinh

Gai đôi cột sống bẩm sinh

Gai cột sống bẩm sinh (hay thường gọi là gai đôi cột sống) được coi là dị tật xương cột sống bẩm sinh ngay từ khi còn là phôi thai. Khác với nguyên nhân của gai cột sống thể nhẹ và thể nặng, gai cột sống bẩm sinh không phải hình thành do cột sống thoái hóa hay tai nạn… mà là do ống thần kinh và phần xương sống không khép hoàn toàn vì chịu một tác động nào đó trong quá trình hình thành thai nhi. Khi các bé mới sinh có dấu hiệu bất thường như khó thở, tê liệt cơ thể thì cần đưa ngay đến bệnh viện để kiểm tra vì có khả năng bé đã bị gai cột sống bẩm sinh. Nếu không kịp thời có thể nguy hiểm đến tính mạng. Cũng có người gai đôi cột sống bẩm sinh nhưng đến khi trưởng thành mới cảm nhận rõ bất thường như cảm thấy đau nhức ở vùng có gai, không thể lao động nặng nhọc kèm theo một số bệnh lý khác về xương cột sống như thoát vị đĩa đệm, đau nhức toàn bộ xương cột sống… Hình ảnh gai cột sống qua từng giai đoạn bệnh là ví dụ trực quan nhất để bệnh nhân có thể nhìn nhận chân thực tình trạng bệnh của mình và lý do bệnh gây đau đớn. Không nên để bệnh phát triển quá nặng rồi mới chữa trị. Ở thể nhẹ, bệnh không gây ảnh hưởng nhiều đến đời sống và khả năng phục hồi cao hơn.

🟢 Gai đôi cột sống L5 là gì?

Khác với gai cột sống lưng thông thường thì gai đôi cột sống L5 là chứng bệnh bẩm sinh, gai xương được hình thành trong quá trình thụ thai, mọc ở vị trí xương sống gần thắt lưng. Cơn đau do gai đôi cột sống L5 gây ra sẽ tập trung chủ yếu ở vùng thắt lưng xuống dưới mông và có thể lan xuống cả hai chân.

Do gai đôi cột sống L5 là bệnh lý bẩm sinh nên những cơn đau do gai đôi cột sống gây ra có thể xuất hiện từ khi còn nhỏ. Cũng có trường hợp phải đến khi trưởng thành, lao động và mang vác nặng nhọc, sinh hoạt sai tư thế ảnh hưởng đến cột sống thì bệnh mới bắt đầu phát tác.

🟢 Nguyên nhân gây ra gai đôi cột sống L5

• Bẩm sinh: gai đôi cột sống L5 hình thành trong thời gian người mẹ mang thai. Trong quá trình mang thai, nếu người phụ nữ có chế độ ăn uống không lành mạnh, sử dụng thuốc không theo chỉ định của bác sĩ, thiếu các chất cần thiết như vitamin C, vitamin D, đặc biệt là Folate sẽ tăng nguy cơ xuất hiện gai cột sống L5 ở thai nhi.
• Di truyền: PGS.TS Lê Minh Hà cũng khẳng định rằng trong gia đình có tiền sử gai đôi cột sống L5 thì đứa trẻ sinh ra cũng có tỉ lệ mắc gai cột sống cao hơn nhiều. Và nếu đứa con đầu tiên sinh ra bị gai đôi cột sống thì gần như chắc chắn những đứa con tiếp theo cũng sẽ mắc bệnh lý này.
• Béo phì: những người phụ nữ mắc bệnh béo phì thì đứa con sinh ra cũng có nguy cơ mắc gai đôi cột sống L5 cao hơn những người bình thường.

🟢 Gai đôi cột sống L5 có nguy hiểm không?

Gai đôi cột sống L5 khá nguy hiểm vì chúng gây đau nhức phần thắt lưng rồi lan rộng ra đến phần mông, má đùi trong, bắp chân. Không chỉ vậy, nó còn gây ra hiện tượng tê bì chân tay, giảm sức lao động cũng như gây khó khăn trong sinh hoạt hằng ngày. 

Nặng hơn có thể gây đến mất cảm giác và rối loạn vận động do tổn thương rễ thần kinh L5.

Gai đôi cột sống L5 cũng kéo theo nhiều bệnh lý khác khá nguy hiểm về cột sống như khiến cho đường cong sinh lý cột sống suy yếu, thoát vị đĩa đệm, thoái hóa cột sống… 

Người bệnh sẽ thường xuyên phải chịu những cơn đau từ âm ỉ cho tới dữ dội, đôi khi không thể kiểm soát được đại tiểu tiện của bản thân.

🟢 Điều trị gai đôi cột sống L5

Gai đôi cột sống L5 là chứng bệnh bẩm sinh, vì thế rất khó để điều trị tận gốc, nhưng PGS.TS Lê Minh Hà cho biết bạn hoàn toàn có thể sử dụng những cách thức sau để làm giảm đau và phục hồi tốt nhất có thể:

• Bài tập điều trị phù hợp: Những bài tập chú trọng đến việc giãn cơ, thư giãn cột sống lưng, làm hạn chế hiện tượng gai xương cọ xát chèn ép lên các bộ phận khác. Bạn chú ý là nên chọn các bài thể dục nhẹ nhàng như tập yoga, đi bộ, đạp xe,… chứ không nên chọn các bài tập cần vận động mạnh, tránh tạo sức ép, gây tổn thương đến gai cột sống.
• Massage, châm cứu: Đây cũng là biện pháp điều trị gai cột sống hiệu quả. Tiến hành massage hay châm cứu sẽ khiến các mạch máu lưu thông, làm mềm các cơ ở phần thắt lưng để giảm sự chèn ép vào các dây thần kinh, giảm cơn đau cho người gai đôi cột sống.

Việc massage, châm cứu là một biện pháp chữa gai cột sống hiệu quả

• Sử dụng thuốc: Hiện nay, với sự phát triển của y học hiện đại, người ta đã có thể điều chế nhiều loại thuốc có tác dụng giảm đau, giãn cơ giúp bạn thoát khỏi những cơn đau do gai đôi cột sống L5 gây nên. Tuy nhiên, những loại thuốc này không có tác dụng điều trị dứt điểm được gai đôi cột sống L5. Bạn cũng hãy lưu ý tham khảo ý kiến của y bác sĩ trước khi sử dụng thuốc nhé.
• Phẫu thuật: Phẫu thuật là phương pháp cuối cùng khi các phương pháp trên không có hiệu quả. Các bác sĩ sẽ tiến hành cắt bỏ phần gai cột bằng phương pháp mổ phanh. Tuy nhiên, trong quá trình phẫu thuật vẫn có thể tiềm ẩn những rủi ro và sau khi phẫu thuật bệnh có thể tái phát, để lại biến chứng cho người bệnh.

Lời khuyên của chuyên gia:

Bên cạnh điều trị gai cột sống L5 bằng những phương pháp nêu trên, bệnh nhân cần lưu ý giữ chế độ ăn uống lành mạnh, tránh sử dụng nhiều rượu bia và chất kích thích, giữ cân nặng ở mức ổn định.

Tìm hiểu về gai đôi cột sống L5 giúp bệnh nhân có thêm hiểu biết trong quá trình “chiến đấu” với bệnh tật để mau chóng hồi phục sức khỏe và sống hạnh phúc. 

*** Bài viết có sự cố vấn của PGS. TS Lê Minh Hà, hiện nay đang công tác tại Viện Hàn Lâm Khoa Học và Công Nghệ Việt Nam.

Xem thêm: