Bệnh lý Viêm khớp vai là gì? Dấu hiệu và triệu chứng viêm khớp vai

Mỗi năm, trên toàn thế giới có hàng triệu người được chẩn đoán mắc viêm khớp vai. Hiểu đơn giản thì đây là tình trạng viêm một hoặc nhiều khớp ở vai, cơn đau xuất hiện với tần suất liên tục và kèm theo cứng khớp. Điều này có thể gây khó khăn khi nâng cánh tay, chải tóc hoặc với tay lên kệ cao. Mặc dù y học hiện đại chưa có phương pháp điều trị dứt điểm bệnh lý này nhưng có thể kiểm soát các cơn đau và duy trì hoạt động. Do đó, bài viết dưới đây sẽ giúp người bệnh hiểu rõ hơn về tình trạng viêm khớp vai và cách điều trị hiệu quả, nên đừng bỏ lỡ nhé. 

Tìm hiểu về bệnh lý viêm khớp ở vai

Bệnh lý Viêm khớp vai là gì?

Khớp vai được tạo thành từ ba xương: Xương cánh tay trên, xương bả vai và xương đòn. 

Những xương này kết hợp với nhau để tạo thành hai khớp riêng biệt. Khớp chỏm xương cánh tay (acromioclavicular) được hình thành khi xương đòn gặp đầu xương bả vai. Khớp ổ chảo (glenohumeral) hình thành khi đầu xương cánh tay trên khớp với xương bả vai. 

Viêm khớp vai xảy ra khi tình trạng sụn bên trong khớp vai bị tổn thương, chúng đang dần bị hao mòn và thường phát triển theo từng giai đoạn. Đầu tiên sụn sẽ trở nên mềm hơn(A), sau đó xuất hiện các vết nứt trên bề mặt (B). Dần dần bong tróc (C) và cuối cùng nó mòn đi để lộ bề mặt xương (D ).

Tuy nhiên, sụn không bị mòn cùng một lúc trên toàn bộ bề mặt xương trong khớp mà thay vào đó, nó mòn ở các mức độ khác nhau ở từng bộ phận riêng biệt. Một khi bề mặt trở nên không đều, sụn sẽ bị tổn thương thêm. Nó bắt đầu mỏng đi, cuối cùng dẫn đến xương vai cọ xát vào nhau. Điều này dẫn tới tình trạng đau đớn, vận động khó khăn và gây ảnh hưởng tới công việc và sinh hoạt hằng ngày.

Tại Việt Nam, khoảng 2% dân số đang gặp phải triệu chứng viêm khớp vai, ngoài ra chúng còn chiếm 12,5% số người mắc bệnh lý về xương khớp.

Những giai đoạn khi bị viêm khớp vai

Dấu hiệu và triệu chứng viêm khớp vai

Dấu hiệu và triệu chứng xuất hiện ở mỗi người có thể khác nhau, còn phải tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe và mức độ nghiêm trọng của bệnh nữa. Nhưng hầu hết chúng ta sẽ phải trải qua một số biểu hiện sau:

Đau khớp vai

Đây là triệu chứng phổ biến nhất mà bất kỳ ai cũng sẽ gặp phải khi bị viêm khớp vai phải hoặc trái. Cơn đau có thể hiện diện ở phía trước, bên cạnh hoặc phía sau vai. Một số người còn bị đau ngay cả khi họ không sử dụng cánh tay. Đau khớp có thể xảy ra bất cứ thời điểm nào trong ngày và đôi khi còn kèm theo cứng khớp vai. Cơn đau thường trầm trọng hơn khi nâng, mang vác vật nặng hoặc sau khi tập thể dục. Chúng có thể lan xuống cánh tay hoặc nếu nghiêm trọng thì lan xuống khuỷu tay và cổ tay.

Dấu hiệu phổ biến nhất là đau khớp vai

Cứng khớp

Đây là một biểu hiện khác cho thấy tình trạng này đang dần trở nên tồi tệ hơn. Khi sụn dần hao mòn, người bệnh có thể bị cứng khớp, giảm phạm vi chuyển động và hạn chế hoạt động. Điều này gây cản trở ngay cả những công việc thông thường nhất trong cuộc sống hàng ngày, chẳng hạn như mặc quần áo, với lấy đồ vật và thậm chí cả vệ sinh cá nhân. 

Khi chuyển động khớp bị khó khăn, các công việc như lái xe, hoạt động thể thao, làm việc nhà hay thậm chí cả công việc viết lách và sử dụng máy tính đều có thể bị ảnh hưởng. Ngoài ra, người bệnh còn có thể cảm nhận được tiếng mài, tiếng lách cách hoặc tiếng nứt (crepitus) do bề mặt sụn không đều khi bị viêm khớp. 

Mất ngủ

Có lẽ triệu chứng gây khó chịu nhất với nhiều người là mất ngủ. Rất khó để tìm được một tư thế ngủ thoải mái vì bất cứ cử động nào của vai đều có thể gây đau đớn. Do đó, nếu nằm ngửa khi ngủ, hãy đặt một chiếc gối dưới khuỷu tay của bên vai bị ảnh hưởng. Điều này sẽ giúp vai được thoải mái nhiều hơn và làm giảm sức căng của tất cả các cấu trúc khớp hỗ trợ. Đối với một số người, ngủ trên ghế tựa còn có thể giúp giảm đau vào ban đêm.

Mất ngủ cũng là triệu chứng khi bị viêm khớp vai gáy

Nguyên nhân gây tình trạng viêm khớp ở vai

Bệnh viêm khớp vai trái hoặc phải xảy ra do nhiều nguyên nhân gây nên, đặc biệt phải kể tới 5 bệnh lý sau đây:

Viêm xương khớp 

Bệnh lý này còn được gọi là viêm khớp “hao mòn”, xảy ra do sự phá hủy lớp vỏ mịn bên ngoài sụn khớp của xương. Khi sụn khớp bị mòn đi, nó trở nên sờn và thô ráp, đồng thời khoảng trống bảo vệ giữa các xương giảm đi. Trong quá trình vận động, các xương khớp cọ sát mài vào nhau gây đau nhức.

Viêm xương khớp thường ảnh hưởng với những người trên 50 tuổi và phổ biến hơn ở khớp acromioclavicular (AC) so với khớp vai glenohumeral (khớp ổ chảo).

Viêm khớp vai là nguyên nhân hàng đầu gây viêm khớp tại vai

Viêm khớp dạng thấp

Viêm khớp dạng thấp là một rối loạn tự miễn dịch, xảy ra khi hệ thống miễn dịch tấn công nhầm vào các tế bào khỏe mạnh bao gồm cả niêm mạc khớp. Bệnh viêm khớp này có thể xuất hiện ở cả hai vai cùng một lúc.

Các khớp trên cơ thể được bao phủ bởi một lớp lót, gọi là synovium. Nó có tác dụng bôi trơn khớp và giúp cơ thể di chuyển dễ dàng hơn. Viêm khớp dạng thấp làm cho lớp niêm mạc này sưng lên, gây đau và cứng khớp. Cuối cùng là làm tổn thương sụn nghiêm trọng và làm mềm xương.

Viêm khớp sau chấn thương

Bất kỳ chấn thương nào gây ảnh hưởng tới vai như gãy xương hoặc trật khớp vai đều có thể làm tổn thương bề mặt của sụn. 

Rách khớp chóp xoay vai

Rách cơ chóp xoay vai là tình trạng cơ quay của khớp vai bị rách một phần hoặc toàn phần. Đây là một tình trạng phổ biến ở khớp vai, giống như cỗ máy vận hành lâu năm, các sợi gân cơ chóp xoay cũng đã bước vào giai đoạn bị sờn và mòn theo thời gian.

Trong một số trường hợp, những vết rách này có thể lớn dần theo thời gian, đến mức chỏm xương cánh tay trượt ra khỏi vị trí ban đầu và cọ xát vào các xương vai khác, dẫn đến mòn sụn và viêm khớp.

Rách khớp chóp xoay vai cũng là nguyên nhân khiến viêm khớp tại vai

Hoại tử vô mạch

Hoại tử vô mạch (AVN) ở vai là tình trạng đau đớn xảy ra khi nguồn cung cấp máu đến đầu xương cánh tay bị gián đoạn. Khi bệnh tiến triển, xương chết dần dần xẹp xuống, làm tổn thương sụn khớp bao phủ xương và dẫn đến viêm khớp. Lúc đầu, AVN chỉ ảnh hưởng đến đầu xương cánh tay, nhưng khi AVN tiến triển, đầu xương cánh tay bị xẹp có thể làm ảnh hưởng tới khớp ổ chảo.

Nguyên nhân của AVN bao gồm sử dụng steroid liều cao, uống nhiều rượu, bệnh hồng cầu hình liềm và chấn thương, chẳng hạn như gãy xương vai. Trong một số trường hợp, không xác định được nguyên nhân thì được gọi là AVN vô căn.

Ngoài ra viêm khớp vai có dịch cũng là một trong những nguyên nhân gây nên tình trạng này và khiến người bệnh đau nhức, gặp nhiều khó khăn trong vận động.

Bệnh viêm khớp vai và cách điều trị an toàn và hiệu quả

Mặc dù hiện tại, Y học chưa cách chữa khỏi bệnh viêm khớp vai, nhưng đã có nhiều phương pháp điều trị khác để giảm triệu chứng hiệu quả. Bao gồm như các bài tập vai, thuốc, phẫu thuật,...Kể cả không phẫu thuật và phẫu thuật, giúp điều trị tốt các triệu chứng và giúp bệnh nhân duy trì lối sống hằng ngày.

Cách điều trị viêm khớp vai tại nhà

Phương pháp điều trị viêm khớp vai thường bắt đầu bằng cách chăm sóc không phẫu thuật, tại nhà và lối sống. Những phương pháp này giữ cho vai của bạn di động và giảm đau. Những phương pháp điều trị này bao gồm:

Áp dụng các bài tập vai

Tập thể dục có thể là một cách hữu ích để kiểm soát các triệu chứng của bệnh viêm khớp, nhưng điều quan trọng là phải thận trọng khi thực hiện một số hoạt động nhất định. Viêm khớp vai có thể trở nên trầm trọng hơn khi thực hiện các hoạt động như nâng vật nặng hoặc nâng cao cánh tay qua đầu. Tuy nhiên, không vận động thể chất thường xuyên cũng không phải là tốt, vì điều quan trọng là duy trì sức mạnh và phạm vi chuyển động ở các khớp bị ảnh hưởng bởi viêm khớp. Tập thể dục thường xuyên sẽ giả cơ vai giảm đau, thúc đẩy sụn khỏe mạnh và tăng phạm vi chuyển động.

Thay đổi lối sống sinh hoạt

Nên tránh làm các hoạt động gây căng thẳng cho cánh tay và cố gắng thay đổi các môn thể thao sử dụng vai nhiều như tennis, cầu lông thành những môn có thể gây ít căng thẳng hơn cho cánh tay.

Chườm đá và chườm nóng

Người bệnh có thể chườm đá hoặc chườm nóng tùy theo cảm giác cá nhân, phương pháp nào nào dễ chịu hơn thì áp dụng, để nhằm giảm viêm và giảm đau hiệu quả nhất. Nếu bạn thích lạnh, hãy đặt một miếng đệm lạnh tái sử dụng và chườm trong 20 phút, có thể làm nhiều lần trong ngày. 

Bên cạnh đó, việc dùng nhiệt cũng là một lựa chọn tốt để làm nóng trước khi giãn cơ và giúp người bệnh có cảm giác thoải mái, dễ chịu. 

Chườm là biện pháp tại nhà được nhiều người áp dụng

Thuốc điều trị viêm khớp vai không kê đơn

Viêm khớp vai uống thuốc gì để thắc mắc của rất nhiều người bệnh? Để giảm đau trong thời gian ngắn, người bệnh thường được bác sĩ khuyến khích sử dụng acetaminophen hoặc thuốc chống viêm không steroid (NSAIDS), chẳng hạn như ibuprofen hoặc naproxen. Lưu ý chỉ dùng liều lượng được bác sĩ hoặc chuyên gia y tế chỉ định. Nếu dùng với liều lượng quá cao hoặc sử dụng liên tục thì có thể gây kích ứng dạ dày hoặc gây ra các vấn đề về gan và thận. Do đó đừng bao giờ ngần ngại liên hệ với bác sĩ, dược sĩ nếu bạn gặp phải tác dụng phụ.

Khương Thảo Đan Gold - Giải pháp dành cho người bệnh bị đau xương khớp

Khương Thảo Đan Gold được nghiên cứu và chuyển giao bởi Viện Hàn Lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, đã được chứng minh tác dụng bởi Đại học Y Hà Nội. Sản phẩm đáp ứng trọn vẹn 3 khả năng điều trị khớp bao gồm hỗ trợ giảm đau, giảm viêm và phục hồi khớp hiệu quả. 

Khương Thảo Đan Gold hiện nay đang có mặt ở gần tất cả các nhà thuốc trên cả nước và đã mang lại nhiều hiệu quả tích cực đối với người bệnh.

Dùng thuốc tiêm 

Hiện tại có hai loại thuốc tiêm có thể giúp giảm đau và viêm khá hiệu quả. Loại đầu tiên là thuốc tiêm cortisone. Thông thường, cortisone được trộn với chất gây tê để giảm đau ngay lập tức và giúp bác sĩ biết liệu mũi tiêm có đúng chỗ hay không. Sau khi thuốc gây tê hết tác dụng, khớp có thể bị đau cho đến khi cortisone phát huy tác dụng. Điều quan trọng là phải chườm đá ở vai trong khoảng một ngày sau khi tiêm.

Các mũi tiêm Cortisone không làm tổn thương vai, nhưng hầu hết các bác sĩ đều giới hạn tiêm không quá vài lần một năm trong hầu hết các trường hợp viêm khớp. Tuy nhiên, nếu bạn đang cân nhắc việc phẫu thuật, hãy cân nhắc việc tránh tiêm cortisone vài tháng trước đó.

Một loại thuốc khác có thể giúp điều trị chứng viêm khớp vai là axit hyaluronic được sản xuất tổng hợp . Đó là chất bôi trơn tự nhiên trong cơ thể con người. Chất lỏng này đã được tiêm vào khớp gối trong nhiều năm. Việc tiêm này đôi khi giúp giảm đau đến hai năm, nhưng hiếm khi nó làm giảm cơn đau trong một thời gian dài.

Phẫu thuật vai

Nếu các phương pháp điều trị khác không làm giảm cơn đau và đồng thời tình trạng viêm khớp ngày càng trầm trọng thì phẫu thuật có thể là một lựa chọn tốt. 

Phẫu thuật nội soi khớp vai

Đây là một phẫu thuật xâm lấn tối thiểu cần gây mê, trong phẫu thuật này, một camera nhỏ được đặt bên trong khớp thông qua vết mổ nhỏ. Đồng thời các dụng cụ nhỏ cũng được đưa vào bên trong khớp nhưng qua vết mổ khác để thao tác với mô.

Nội soi khớp vai nhằm loại bỏ các mảnh sụn bị hư hỏng và xương lỏng lẻo trong khớp (debridement). Họ cũng giũa các gai xương (nếu có). Đây có thể là một lựa chọn tốt nếu người bệnh bị viêm khớp vai vào giai đoạn đầu và còn sót lại một ít sụn. Mặc dù thủ tục này không ngăn chặn được chứng viêm khớp nhưng việc giảm đau có thể kéo dài đến 24 tháng.

Phẫu thuật nội soi khớp vai đang được nhiều người lựa chọn

Phẫu thuật thay khớp vai

Thay khớp vai là quá trình thay thế khớp vai đã bị hư hoặc tổn thương nghiêm trọng bằng khớp vai nhân tạo được gắn với xi măng xương hoặc không. Trong đó khớp vai nhân tạo gồm 2 bộ phận chính: 

• Khớp ổ chảo: Ổ chảo được tạo ra từ nhựa tổng hợp với trọng lượng phân tử siêu cao hay kết hợp với các sợi carbon.

• Khớp AC: Khớp AC được tạo ra từ hợp kim của titan và sắt, coban, nhôm, crom,...

Phẫu thuật thay khớp vai nghịch

Đây là phương pháp đảo ngược lại vai trò của 2 khớp quan trọng là ổ chảo và chỏm xương cánh tay nhằm hạn chế những nhược điểm mà phương pháp thay khớp vai để lại. 

Cụ thể, phần chỏm xương cánh tay ban đầu được thiết kế theo cấu trúc hình đĩa và ổ chảo thì bây giờ sẽ thay bằng hình cầu. Hai cấu trúc này sẽ khít vào nhau để giúp khớp được chắc chắn hơn và hạn chế nguy cơ chỏm xương cánh tay trượt khỏi ổ chảo.

Chữa viêm khớp vai bằng đông y

Ngoài những thương pháp hiện đại trên, bệnh lý này cũng có thể điều trị bằng một số phương pháp đông y sau:

• Châm cứu xung quanh vùng viêm tại khớp vai để giảm đau hiệu quả. 

• Xoa bóp bấm huyệt như xát, bóp, vờn, day, lăn,...Nhưng đặc biệt lưu ý không được làm quá mạnh vì có thể khiến bệnh nhân đau hơn. 

• Thuỷ châm là phương pháp kết hợp giữa y học cổ truyền với Y học hiện đại.

Một số câu hỏi thường gặp

Bệnh viêm khớp vai có tự khỏi không?

Hiện nay chưa tìm được phương pháp nào phù hợp để trị khỏi hoàn toàn bệnh viêm khớp vai. Nên việc để nó tự khỏi hay không thì chắc chắn là không thể nào xảy ra rồi. Bệnh sẽ cứ tái đi tái lại nhiều lần, thậm chí trở nặng hơn và hạn chế cả hoạt động hằng ngày nữa nếu không trị kịp thời. 

Tuy nhiên, đã có nhiều phương pháp điều trị không phẫu thuật và phẫu thuật để có thể giảm các triệu chứng và giúp người bệnh vận động một cách thoải mái. 

Viêm khớp vai có nguy hiểm không?

Viêm khớp vai nếu không điều trị kịp thời, người bệnh sẽ phải đối diện với nhiều biến chứng nguy hiểm và ảnh hưởng tới sức khỏe như biến dạng khớp vai, khó khăn trong vận động, viêm khớp nhiễm vi khuẩn, hoại tử xương và gãy xương vai. 

Viêm khớp vai thể đông cứng là gì?

Viêm khớp vai thể đông cứng là tình trạng viêm dính bao khớp ở ổ chảo và cánh tay, không có xuất hiện tình trạng tổn thương sụn hay chấn thương, nhiễm vi khuẩn và bệnh lý về xương khớp vai. Triệu chứng này khiến người bệnh vô cùng khó chịu do nó rất đau đớn và làm hạn chế cử động ở vai. 

Khớp vai là một trong những khớp lớn của cơ thể và luôn đóng vai trò quan trọng giúp chúng ta sinh hoạt và vận động hằng ngày. Do đó bị viêm khớp vai khiến cho việc hoạt động ngày càng khó khăn hơn và chất lượng cuộc sống theo đó cũng giảm sút. Nhưng nếu người bệnh kịp thời phát hiện và nhanh chóng đến ngay cơ sở y tế để khám cùng với điều trị thì tình trạng này sẽ thuyên giảm rất nhanh chóng.

Nguồn tài liệu: 

https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/shoulder-arthritis

https://orthoinfo.aaos.org/en/diseases--conditions/arthritis-of-the-shoulder

https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/22491-shoulder-arthritis

Xem thêm: