Cây đơn châu chấu - Thảo dược quý chữa xương khớp hiệu quả

Từ xưa Cây đơn châu chấu đã được nhiều người tìm kiếm bởi nó là một loài dược liệu tự nhiên và mang lại nhiều tác dụng đối với sức khỏe. Điển hình như giúp chống viêm, giảm đau, giải độc, bảo vệ hệ tim mạch,... Để quá trình điều trị được diễn ra suôn sẻ, an toàn và hiệu quả thì việc nắm rõ thông tin về cây thuốc là cực kỳ quan trọng. Bài viết dưới đây sẽ phần nào giải đáp được thông tin mà mọi người tìm kiếm.

Tìm hiểu về dược liệu đơn châu chấu

Tìm hiểu chung về cây đơn châu chấu

Đơn châu chấu có tên khoa học là Aralia armata (Wall) Seem. Là một loài thực vật thuộc họ nhân sâm, được người dân gọi với nhiều cái tên khác nhau như rau gai, độc lực, cây cuồng, cây răng,...Cây có nguồn gốc xuất xứ từ vùng núi Himalaya, dần dần lan qua Ấn độ, sang lào rồi tới nước ta. Ở Việt Nam, cây mọc ở khắp nơi, từ miền núi có độ cao phía bắc đến trung du, thậm chí có ở đồng bằng. 

Đặc điểm hình thái

Cây đơn châu chấu thuộc loại cây thân thảo nhỏ, cao khoảng 1 - 2m, thân mảnh, cành mọc lòa xòa và có nhiều gai cong quắp. Lá cây kích thước khá lớn, có 2 mặt nhẵn, mọc thành hình kép lông chim 2 - 3 lần, có tới tầm 9 - 11 lá chét. Chúng có phiến lá hình trứng, gốc tròn, dài khoảng 4 - 8cm, rộng chừng 2 - 3 cm. 

Hình ảnh cây đơn châu chấu

Trên gân xuất hiện nhiều gai nhỏ mảng tựa sợi tơ, cuống lá có bẹ. Hoa đơn châu châu có màu vàng nhạt hoặc lục, mọc thành từng cụm có hình chùy kèm theo nhiều tán dài, có gai. Quả hạch tròn, màu đen. Mùa ra hoa từ tháng 4 đến tháng 6 và mùa ra quả thường từ tháng 7 đến tháng 9.

Bộ phận dùng

Bộ phần dùng của dược liệu là phần rễ, cành, lá và vỏ rễ được thu hái quanh năm, rửa sạch rồi đem đi phơi nắng hoặc sấy khô.

Thành phần hóa học

Theo kết quả nghiên cứu và phân tích, trong lá cây đơn châu chấu có chứa một hàm lượng lớn nước, glucid, vitamin C, protein, caroten và chất xơ. 

Ngoài ra còn tìm được 17 loại saponin được chiết ra từ vỏ rễ của cây. Rễ cây con có một số lượng ít tinh dầu, một loại chất lỏng màu cam có tỷ trọng là 0.83, thành phần chủ yếu là camphor.

Cây đơn châu châu có tác dụng gì đối với sức khỏe

Theo Y học cổ truyền, dược liệu này có vị cay, hơi đắng tính ấm. Vỏ rễ có tác dụng thanh nhiệt giải độc, tiêu thũng, tán ứ, trừ thấp. Tác dụng kháng sinh mạnh mẽ với khả năng giải độc đến từ rễ cây. Lá có công dụng khử độc rất tốt kèm thân cây có lõi giúp bồi bổ sức khỏe. 

Đơn châu chấu giúp giảm tình trạng sưng viêm xương khớp

Hiện nay các nhà khoa học đã tiến hành nhiều thử nghiệm để chứng minh tác dụng của vị thuốc đối với sức khỏe con người. Kết quả nghiên cứu đã chỉ ra những công dụng tuyệt vời của vỏ rễ bao gồm:

• Tác dụng kháng viêm, đặc biệt là vào giai đoạn mãn tính của phản ứng viêm, lúc này khả năng ức chế khá là mạnh.

• Có tác dụng như một loại nội tiết kiểu estrogen khi thực nghiệm trên động vật dùng thí nghiệm.

• Tác dụng kích thích hệ thống miễn dịch thông qua sự chuyển dạng của lympho bào trong quá trình thí nghiệm nuôi cấy in vitro.

• Do có đặc điểm là ức chế miễn dịch nên có thể làm teo tuyến ức.

• Có tác dụng kháng khuẩn đối với phế cầu khuẩn và liên cầu khuẩn tan máu. Như đã đề cập ở trên, trong rễ cây đơn châu chấu có chứa các hoạt chất như genin acid oleanolic, saponin triterpen. Đây là một trong những chất có khả năng hạn chế tình trạng viêm mạn, viêm cấp và gây teo tuyến ức ở động vật thí nghiệm chuột cống trắng đực.

Dược liệu còn có công dụng chữa viêm họng

Vậy cây đơn châu chấu chữa bệnh gì? Chính vì những đặc điểm trên mà loài thảo dược này được đa số thầy thuốc ứng dụng trong điều trị:

• Phần rễ và vỏ rễ được chỉ định: Viêm amidan, viêm họng, viêm gan cấp, viêm khớp, sưng vú, viêm thận phù thũng. Đồng thời còn được dùng để chữa vết rắn cắn, phong thấp, sốt rét,...

• Lõi của thân cây được dùng làm thuốc bổ.

• Lá cây sẽ dùng để đắp bên ngoài nhằm chữa mụn nhọt, nhựa của nõn non còn có thể làm tan lẹo ở mắt.

• Đối với quả, sẽ được sao khô lên rồi tán thành bột mịn và thổi màu mũi để chống ngạt.

Cách dùng đơn châu chấu

Trong dân gian, rễ dược liệu được sử dụng để sắc thuốc uống hoặc ngậm để chữa viêm họng, ho. Đồng thời còn để điều trị cơn sốt rét, rắn cắn, đau nhức xương khớp,...Tuy nhiên liều dùng cần phải hỏi ý kiến của bác sĩ, thầy thuốc chứ không được tự ý sử dụng. Thông thường ngày dùng khoảng 15 - 20g, đôi khi lên tới 30g. Có thể dùng riêng hoặc phối hợp cùng nhiều vị dược liệu khác

Các bài thuốc phổ biến từ cây đơn châu chấu

1. Chữa trị tình trạng viêm xương khớp

Nguyên liệu: Cần dùng khoảng 10 - 30g rễ đơn châu chấu.

Cách làm: Đem dược liệu đi rửa sạch rồi sắc lấy nước uống. Ngoài ra có thể sắc cùng với 10g xà cừ, 10g mặt quỷ để tăng thêm hiệu quả giảm sưng và viêm. 

2. Hỗ trợ điều trị hen phế quản

Nguyên liệu:

• Rễ cây han tía: 8g

• Rễ cây ngấy tía: 8g

• Rễ cây đơn châu chấu: 12g

Cách làm: Đem tất cả nguyên liệu trên đi rửa cho thật sạch, sắt nhỏ rồi phơi khô. Sau đó đem sắc lấy nước uống.

3. Điều trị viêm họng, ho, viêm amidan

Nguyên liệu:

• Vỏ của cây khế chua: 20g

• Rễ đơn châu chấu: 20g.

Cách làm: Rửa sạch dược liệu, thái nhỏ và sắc uống.Duy trì trong một thời gian, các triệu chứng sẽ giảm đi đáng kể.

4. Điều trị tình trạng bí tiểu 

Nguyên liệu: 8 - 12g rễ đơn châu chấu

Cách làm: Rửa  sạch dược liệu rồi sắc lấy nước uống hàng ngày. 

5. Chữa trị tình trạng sưng vú

Nguyên liệu: 

• Rễ dược liệu: 20g

• Lá mua đỏ: 20g

• Bồ công anh: 20g

• Võ rễ cây sản: 20g

• Kim ngân: 20g

Cách làm: Rửa sạch tất cả vị thuốc trên rồi giã nát cùng với muối. Sau đó trộn cùng nước vo gạo và đắp lên chỗ bị sưng. 

Cây đơn châu chấu là một loài thảo dược quý hiếm đã mang lại nhiều công dụng đối với sức khỏe. Tuy nhiên chúng ta không nên tùy ý sử dụng bởi dược liệu có chỉ định, chống chỉ định đối với từng tình trạng cơ thể. Do đó trước khi dùng hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc thầy thuốc nhé. Hãy chia sẻ bài viết với người thân bạn bè nếu thấy hữu ích.

Xem thêm: