Gù cột sống - Chuyên gia xương khớp nói gì về bệnh này

Gù cột sống không chỉ gây mất thẩm mỹ, còn ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Vậy bạn đã hiểu hết về căn bệnh này? Cùng tìm hiểu trong bài viết trên.

Gù cột sống là bệnh gì

Gù cột sống còn được gọi là "thoái hóa cột sống," "cột sống còng," hoặc "thuôn cong cột sống”. Đây là một tình trạng chức năng và cấu trúc của cột sống bị biến đổi theo thời gian. Tình trạng này thường là do sự suy giảm chức năng của các đĩa đệm giữa các xương sống, khiến cột sống có xu hướng cong, co lại và trở nên cứng đơ.

Gù cột sống có thể ảnh hưởng đến mọi người, nhưng có một số nhóm người có nguy cơ cao hơn bị gù cột sống. Cụ thể:

• Người già trên 50 tuổi có xu hướng ngày một gù đi

• Người trong gia đình có người từng bị gù bẩm sinh, có thể di truyền sang những thế hệ sau

• Người có thói quen vận động không tốt, ngồi sai tư thế: Nhân viên văn phòng, công nhân bê vác,...

• Người từng gặp chấn thương ở vùng lưng, cột sống, địa đệm,...

• Người có tình trạng dinh dưỡng kém: Thiếu canxi, vitamin D,...

Tuy nhiên, việc có một trong những yếu tố trên không đồng nghĩa với việc bạn chắc chắn sẽ bị gù cột sống. 

Nguyên nhân gây gù ở cột sống

Nguyên nhân gây gù cột sống thường liên quan đến sự thoái hóa và biến đổi cấu trúc của cột sống theo thời gian. Có một số yếu tố có thể góp phần tới quá trình này:

• Thoái hóa đĩa đệm: Đĩa đệm là những cấu trúc mềm giữa các xương sống, giúp giữ cho cột sống linh hoạt và hấp thụ các va chạm khi di chuyển. Theo thời gian, đĩa đệm có thể mất đi sự đàn hồi và mất nước, dẫn đến việc giảm độ dày và giảm khả năng giữ cho các xương sống cách xa nhau. Khi điều này xảy ra, cột sống có xu hướng bị co lại và cong lên, hình thành gù cột sống.

• Thoái hóa khớp cột sống: Khớp cột sống giữa các xương sống giúp hỗ trợ và giữ cho cột sống linh hoạt. Theo thời gian, khớp cột sống có thể bị ảnh hưởng bởi việc mất chất bôi trơn và biến đổi cấu trúc, gây ra sưng và viêm khớp, làm giảm tính linh hoạt và góp phần tới sự hình thành gù cột sống.

• Các bệnh thoái hóa cột sống: Những bệnh lý như thoái hóa cột sống tổng hợp, thoái hóa khớp dây chằng hay thoái hóa cột sống đa khớp có thể làm mất cân đối cột sống.

• Di truyền: Yếu tố di truyền có thể góp phần vào sự suy giảm chức năng và đàn hồi của cột sống

• Các chấn thương: Các chấn thương do tai nạn, tổn thương do tác động mạnh lên cột sống, hoặc các bệnh lý khác như viêm cột sống, thoái hóa đĩa đệm cũng có thể gây ra sự biến đổi cấu trúc của cột sống và hình thành gù.

• Lối sống không tốt: Thường xuyên sai tư thế khi ngồi, đứng hoặc nằm, hoặc thực hiện các hoạt động vận động không đúng cách. Điều này có thể tạo áp lực không đều lên cột sống, góp phần tới việc thoái hóa và mất tính linh hoạt của cột sống.

• Tình trạng sức khỏe tổng thể: Các bệnh lý khác như cường giáp, loét dạ dày, bệnh tim mạch và các bệnh tự miễn có thể gây ra sự biến đổi cấu trúc của cột sống.

Tóm lại, gù cột sống thường là kết quả của sự thoái hóa và biến đổi cấu trúc của cột sống theo thời gian, điều này thường xảy ra do sự mất dần của đĩa đệm và khớp cột sống, cũng như các yếu tố di truyền và các yếu tố có liên quan đến lối sống và tình trạng sức khỏe tổng thể.

Triệu chứng nhận biết bị gù cột sống

Triệu chứng của gù cột sống thường phụ thuộc vào mức độ và vị trí của gù. Dưới đây là một số triệu chứng chính có thể xuất hiện khi bạn bị gù cột sống:

• Cột sống còng: Một trong những dấu hiệu đáng chú ý của gù cột sống là cột sống còng, tức là lưng bị cong lên ở vùng cổ, ngực hoặc lưng dưới. Điều này có thể dễ thấy khi nhìn từ phía sau.

• Đau lưng: Gù cột sống có thể gây ra đau lưng liên tục hoặc đau tái phát ở vùng bị ảnh hưởng. Đau thường diễn ra nặng hơn khi bạn dựa trên lưng hoặc làm các hoạt động có liên quan.

• Giảm tính linh hoạt của cột sống: Gù cột sống làm giảm khả năng di chuyển và linh hoạt của cột sống. Bạn có thể cảm thấy cứng đờ và khó di chuyển lưng một cách tự nhiên.

• Mệt mỏi: Vì sự áp lực và cân nặng không đều trên cột sống, bạn có thể cảm thấy mệt mỏi dễ dàng hơn khi đứng hoặc đi lại trong thời gian dài.

• Tư thế không tự nhiên: Khi gặp gù cột sống, bạn có thể thấy tư thế tự nhiên khi đi đứng bị ảnh hưởng, bạn xu hướng thay đổi tư thế để cố gắng giảm đau hoặc cải thiện cảm giác thoải mái. Từ đó khiến dáng đi không còn tự nhiên

• Khó thở: Trong một số trường hợp nghiêm trọng, gù cột sống có thể ảnh hưởng đến khả năng hô hấp bởi áp lực lên phổi và các cơ bắp xung quanh.

• Mất cân đối về hình dáng cơ thể: Gù cột sống có thể làm cho cơ thể không cân đối, đặc biệt là ở vùng lưng và vai.

Gù cột sống có điều trị khỏi được không

Khả năng điều trị gù cột sống phụ thuộc vào nhiều yếu tố như mức độ và loại gù, độ tuổi của người bệnh, và tình trạng sức khỏe tổng thể. 

Trường hợp có thể điều trị khỏi:

• Do tư thế sai lệch: Nếu gù cột sống là kết quả của tư thế không đúng khi ngồi, đứng hoặc nằm, thì điều chỉnh tư thế và lối sống có thể giúp cải thiện và loại bỏ gù.

• Do tình trạng cơ bắp yếu: Tăng cường cơ bắp vùng lưng và thực hiện các bài tập giãn cột sống có thể cải thiện vị trí của cột sống và giảm gù.

• Do thoái hóa đĩa đệm: Trong một số trường hợp, việc tập thể dục thường xuyên và sử dụng các biện pháp giảm đau, có thể giúp giảm triệu chứng của gù do thoái hóa đĩa đệm.

• Do khớp cột sống viêm nhiễm: Điều trị viêm nhiễm cột sống và sử dụng các phương pháp giảm viêm có thể giúp cải thiện gù do khớp cột sống viêm nhiễm.

Phương pháp chẩn đoán gù cột sống

Dưới đây là những phương pháp chẩn đoán thông thường cho gù cột sống:

Cận lâm sàng

• X-quang: Chụp X-quang ngực và cột sống sẽ cung cấp hình ảnh 2D về cột sống, cho phép bác sĩ nhìn thấy các biến đổi cấu trúc và dạng cột sống, bao gồm cột sống còng và sự thoái hóa của đĩa đệm và khớp cột sống.

• CT scan: CT scan là một phương pháp hình ảnh tạo hình 3D, cho phép bác sĩ xem chi tiết hơn về cột sống và các cấu trúc xung quanh, giúp xác định chính xác hơn mức độ và vị trí của gù cột sống.

• MRI: MRI là phương pháp hình ảnh tạo hình 3D sử dụng từ trường và sóng radio để tạo hình ảnh cơ bản cấu trúc mềm trong cơ thể. MRI cung cấp hình ảnh rõ hơn về sự thoái hóa đĩa đệm và khớp cột sống, cũng như kiểm tra các cấu trúc thần kinh và mô mềm xung quanh cột sống.

Chẩn đoán lâm sàng

• Khám lâm sàng cơ bản: Bác sĩ sẽ hỏi về triệu chứng mà bạn đang gặp phải, tiền sử bệnh và tình trạng sức khỏe tổng quát. Các câu hỏi có thể bao gồm về cột sống còng, đau lưng, khó thở, giảm tính linh hoạt và các triệu chứng khác liên quan.

• Kiểm tra tư thế và dáng đi: Bác sĩ sẽ quan sát bạn khi đứng, nghiêng và cử động cột sống để kiểm tra tư thế và dáng đi của bạn. Họ sẽ tìm kiếm dấu hiệu của cột sống còng, cân đối không tự nhiên của cơ thể và các dấu hiệu khác của gù cột sống.

Cách điều trị hiệu quả

Điều trị gù cột sống có thể thực hiện bằng cách kết hợp các phương pháp không phẫu thuật và phẫu thuật. Tuy nhiên còn tùy thuộc vào mức độ và loại gù, cũng như tình trạng sức khỏe tổng quát của người bệnh. Dưới đây là một số phương pháp điều trị gù cột sống:

Điều trị không phẫu thuật

• Tập luyện và vận động: Thực hiện các bài tập giãn cột sống và tăng cường cơ bắp vùng lưng để giữ cho cột sống linh hoạt và cân bằng cơ bắp. Bài tập có thể bao gồm yoga, Pilates và các bài tập tập trung vào tăng cường cơ bắp vùng lưng.

• Điều chỉnh tư thế và lối sống: Học cách ngồi đúng tư thế, đứng và nằm để giảm áp lực lên cột sống và hạn chế tác động tiêu cực.

• Sử dụng giá đỡ lưng: Dùng giá đỡ lưng hoặc đai lưng có thể hỗ trợ và giảm áp lực lên cột sống, đặc biệt khi bạn phải nâng đồ nặng hoặc tham gia vào các hoạt động cần sự ổn định vùng lưng.

• Thuốc giảm đau: Sử dụng thuốc giảm đau, thuốc chống viêm và các phương pháp hỗ trợ như nhiệt hay lạnh để giảm triệu chứng đau do gù cột sống gây ra.

Điều trị phẫu thuật

Nếu gù cột sống nghiêm trọng, bác sĩ có thể đề xuất phẫu thuật để điều chỉnh vị trí cột sống và giảm kích thước của gù. Các phương pháp thường được sử dụng bao gồm:

• Gắn đinh và thanh dọc: Phẫu thuật gắn đinh và thanh dọc giúp giữ cho cột sống ổn định và cân bằng, đồng thời giảm kích thước của gù.

• Phẫu thuật thoát vị đĩa đệm: Trong trường hợp gù cột sống do thoát vị đĩa đệm, phẫu thuật có thể loại bỏ đĩa đệm thoát vị và định vị lại cột sống.

Quan trọng nhất, quyết định về phương pháp điều trị gù cột sống sẽ phụ thuộc vào tình trạng cụ thể của người bệnh và sự đánh giá của bác sĩ. Hãy thảo luận và tham khảo ý kiến của bác sĩ để lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp nhất cho bạn.

Phương pháp phòng tránh cột sống bị gù

Phòng bệnh hơn chữa bệnh, để hạn chế thấp nhất nguy cơ bị gù, bạn cần phải có những biện pháp can thiệp sớm. Cụ thể:

• Giữ tư thế đúng khi ngồi, đứng và nằm: Ngồi thẳng lưng với lưng hỗ trợ và đôi chân đặt xuống mặt đất. Khi đứng, hãy duy trì tư thế thẳng và đừng chống một chân. Trong khi nằm, hãy chọn một đệm phù hợp và giữ cho cột sống thẳng.

• Tập luyện và giữ dáng: Thực hiện các bài tập giãn cột sống và tăng cường cơ bắp vùng lưng để giữ cho cột sống linh hoạt. Có thể là chạy bộ, bơi, yoga,...

• Điều chỉnh vị trí làm việc: Nếu công việc của bạn yêu cầu phải ngồi trong thời gian dài, hãy điều chỉnh vị trí làm việc sao cho phù hợp với cột sống, bao gồm độ cao của bàn làm việc, ghế và màn hình máy tính.

• Tránh nâng đồ nặng sai cách: Khi nâng đồ nặng, hãy sử dụng đúng kỹ thuật, bằng cách đeo đai an toàn và sử dụng chân để đẩy lên thay vì dùng lưng.

• Duy trì cân nặng hợp lý: Quản lý cân nặng của bạn để giảm áp lực lên cột sống và giữ cho nó khỏe mạnh.

• Tập thói quen lành mạnh: Tránh hút thuốc và hạn chế tiêu thụ rượu, vì những thói quen này có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của cột sống.

• Nghỉ ngơi và thư giãn: Đảm bảo bạn có đủ giấc ngủ và tạo thời gian để thư giãn và giảm căng thẳng trong cuộc sống hàng ngày.

Trên đây là những thông tin cơ bản về bệnh gù cột sống, được những chuyên gia xương khớp chia sẻ. Hi vọng bạn đã tìm thấy câu trả lời!

Xem thêm: